Những tháng mùa mưa thường có độ ẩm cao nên gây nhiều bất lợi trong việc trồng các loại rau màu, là điều kiện thuận lợi cho nhiều loài sâu bệnh phát sinh, phát triển và gây hại làm giảm năng suất và chất lượng sản phẩm, gây tổn thất lớn cho người nông dân. Dưới đây là những bí quyết để giúp bà con nông dân làm tốt vụ rau màu trái vụ trong mùa mưa.
Chọn và làm đất
Chọn nơi đất cao nhất có thể. Khi làm đất bà con không nên làm quá nhuyễn dẫn đến đất bị bết, lèn đất mặt sẽ khiến đất thiếu oxy, gây nghẹt rễ làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Với những khu vườn trên sân thượng, các chậu hoặc thùng xốp cần phải đục lỗ sao cho nước thoát tốt, không bị ứ nước. Đất trồng nên chọn loại đất thịt, giàu mùn và cần trộn thêm tro trấu, xơ dừa để sau các cơn mưa lớn, cây được cung cấp đủ nước và không bị thiếu oxy.
Để trồng rau màu trong mùa mưa cũng cần bố trí hệ thống kênh mương đầy đủ để thoát nước, không để rau màu bị ngập úng, nhất là sau các trận mưa to. Với những nơi đất thấp, tùy theo từng loại rau màu chịu nước nhiều hay ít để lên liếp cao hay thấp.
Đất trồng rau màu trong mùa mưa cũng cần bón thêm vôi khoảng 30 – 40 kg/sào nhằm khắc phục độ chua, tiêu diệt các mầm bệnh trong đất, cung cấp thêm lượng canxi để cây trồng cứng cáp, phòng chống có hiệu quả đối với các bệnh thường gặp trên rau màu về mùa mưa như thối rễ, thối trái…Sau khi bón vôi cần tháo nước vào ngập hết luống từ 1 – 2 ngày để tiêu độc, rửa phèn rồi rút cạn nước cho đến lúc thật khô mới bón lót và làm đất, lên luống trở lại.
Lượng phân bón lót cho mỗi sào trồng rau gồm:
+ Phân NPK 16-16-8 bón lượng 15 kg.
+ Phân chuồng hoai từ 500 – 700 kg.
Ngoài ra, bà con có thể bón thêm các loại phân hữu cơ khác như phân xanh, các chế phẩm sinh học nhằm tăng cường khả năng chống chịu bệnh cho cây rau và tăng năng suất hơn, mức độ xanh tươi và thời gian rau xanh lâu ngày hơn.
– Chú ý, lượng đạm nên tùy theo nhiệt độ, độ ẩm trong mùa và theo từng giai đoạn phát triển của cây rau để bón cho phù hợp.
Chọn giống rau màu trồng trong mùa mưa
Mùa mưa thường thiếu ánh sáng nên khả năng quang hợp của cây sẽ kém hơn các mùa khác, vì vậy, bà con nên chọn các giống rau có lá nhỏ, bộ tán lá gọn, thời gian sinh trưởng ngắn, sớm cho thu hoạch như: cải xanh, cải thìa, cải ngọt, bí đỏ, bí xanh và các loại rau thơm,…
Để tăng tỷ lệ nảng mầm của hạt giống, bà con cần phải xử lý hạt giống trước khi ươm. Với những hạt giống có lớp vỏ dày, cứng bạn nên ngâm, ủ hạt giống trong nước ấm vừa pha tỉ lệ 2 sôi : 3 lạnh (khoảng 45 – 50 độ C) trong khoảng 6 – 7 giờ đồng hồ.
Việc rải trực tiếp hạt rau lên đất trồng sẽ dễ khiến giống rau sau cơn mua to bị vùi sâu xuống lớp đất trồng, tỷ lệ nảy mầm ít, không đồng hều. Vì vậy bạn hãy sử dụng bầu, khuây, viên nén ươm hạt,… để ươm hạt giống khi trồng rau vào mùa mưa. Khi rau lên 2 – 3 lá thật, rễ phát triển ổn định hãy đem trồng ra vườn để tăng khả năng sống sót cho cây rau con.
Sử dụng màng phủ khi trồng rau mùa mưa
Sử dụng màng phủ nông nghiệp khi trồng rau trong mùa mưa không chỉ hạn chế ảnh hưởng xấu của thời tiết trong giai đoạn mưa dầm mà còn tạo môi trường thích hợp cho cây sinh trưởng khỏe, hạn chế sâu bệnh và tăng năng suất.
Nên chọn mua loại màng phủ có 2 mặt, phủ mặt đen xuống phía dưới, mặt tráng bạc lên trên vừa có tác dụng phản xạ ánh sáng để xua đuổi côn trùng và bức xạ nhiệt giữ độ ẩm và nhiệt độ thích hợp cho đất và cây trồng. Sau khi lên liếp, bón vôi, bón phân lót, làm đất (phun thuốc trừ cỏ nếu cần thiết) thì trải bạt, vét đất dưới mương ém chặt 3 bên mép bạt cho kỹ, đục lỗ và cấy cây theo khoảng cách của từng loại rau màu.
Ngoài việc sử dụng màng phủ nông nghiệp, bạn cũng có thể sử dụng rơm hay cỏ khô để phủ bề mặt đất. Khi mưa lớn, lớp phủ này giúp cho đất không bị bắn tung tóe làm bẩn nền nhà của bạn. Ngoài ra lớp phủ giúp giữ ẩm cho rễ cây trong những ngày không mưa.
Bón phân cân đối:
Để trồng rau màu trong mùa mưa cho năng suất cao ngoài việc bón phân hữu cơ, bà con nên bổ sung thêm phân hữu cơ vi sinh, các chế phẩm sinh học giúp cây tăng khả năng chống chịu bệnh. Cần lưu ý, bón vừa đủ, tránh bón quá nhiều làm cây dư đạm dẫn đến cành lá xum xuê, um tùm khiến sâu bệnh dễ phát sinh.
Làm sạch cỏ dại:
Vào mùa mưa cỏ phát triển rất nhanh vì vậy cần phải làm cỏ thường xuyên để hạn chế đến mức tối đa sự cạnh tranh dinh dưỡng của cỏ với cây trồng đồng thời loại bỏ được nơi trú ngụ, ẩn nấp và nguồn lây lan của nấm bệnh, côn trùng gây hại cho rau màu.
Chăm sóc cây:
Tăng cường chăm sóc, bấm ngọn để cây ra các nhánh phụ nhằm hạn chế chiều cao tránh đổ ngã.Cắt bỏ các lá già, lá bị sâu bệnh, các cành, nhánh vô hiệu cách gốc 40-50cm nhằm tạo độ thông thoáng trên mặt liếp, làm giảm độ ẩm, góp phần hạn chế sự phát sinh, phát triển và gây hại của sâu bệnh, nhất là trên các loại cây như cà chua, ớt…
Làm giàn
Một số loại cây trồng như cà chua, dưa chuột, dưa leo, khổ qua, đậu leo… Với vụ nghịch này bà con cần làm giàn kiên cố hơn so với mùa nắng nhằm giúp cho cây phát triển tốt hơn, quang hợp tốt hơn, thu hoạch được dài hơn, năng suất cao hơn, chống đổ và hạn chế được sự gây hại của sâu bệnh. Tùy theo từng loại cây trồng và điều kiện kinh tế mà làm giàn cao, thấp hoặc bằng các loại vật liệu khác nhau như tre, gỗ, lưới nilon… cho phù hợp.
Phòng trừ sâu bệnh:
Trong mùa mưa do nhiệt độ và ẩm độ tăng cao rất thuận lợi cho nhiều loại côn trùng, nấm bệnh phát triển gây hại trên nhiều loại rau màu mà đặc biệt là dưa leo, cà chua, ớt và một số loại rau ăn lá. Bà con cần thường xuyên thăm đồng để phát hiện và có biện pháp phòng trị kịp thời các đối tượng gây hại không để dịch bệnh lây lan gây hại trên diện rộng. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc đặc hiệu, phun phòng hoặc phun trừ tập trung, đúng lúc. Chú ý thời gian cách ly theo quy định để tránh ngộ độc thực phẩm cho người tiêu dùng.
